عیدی و پاداش آخر سال یکی از حقوقی است که در پایان سال به کارمندان دولت، کارگران بخش خصوصی، بازنشستگان کشوری و لشکری بازنشستگان تامین اجتماعی تعلق می‌گیرد. میزان عیدی برای هر گروه از این افراد به طور جداگانه و طبق فرمول خاصی تعیین می‌شود. حقوق کارکنان دولت و بازنشستگان کشوری و لشکری توسط هیئت وزیران و حقوق کارگران مشغول قانون کار به موجب قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار تعیین می‌شود.
تعیین میزان عیدی کارمندان و بازنشستگان در بهمن‌ماه
هیئت وزیران هر ساله با برگزاری جلسه‌ای در بهمن ماه، میزان عیدی کارمندان و بازنشستگان کشوری و لشکری را تعیین می‌کند. بر اسا بخشنامه سال ۱۴۰۲، میزان عیدی کارمندان در سال ۱۴۰۲ معادل یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان تعیین شده بود. همچنین علاوه بر این میزان، ۵۰۰ هزار تومان برای عائله‌مندی و به ازای هر فرزند تحت تکفل نیز ۲۰۰ هزار تومان، به مبلغ عیدی اضافه شد.
بر اساس ابلاغیه بخشنامه اصلاحیه لایحه بودجه سال ۱۴۰۳، میزان افزایش ضریب ریالی حقوق کارکنان دولت، ۱۸ درصد نسبت به سال ۱۴۰۲ خواهد بود که به تصویب هیات وزیران خواهد رسید. این ابلاغیه در حالی صادر شده است که پیش‌بینی می‌شود برای سال آینده ۱۸ درصد به مبلغ عیدی سال گذشته افزوده شود و مبلغ عیدی کارمندان دولت و بازنشستگان کشوری و لشکری در سال ۱۴۰۳ به حدود ۲ میلیون و ۱۲۴ هزار تومان افزایش یابد.
البته این مبلغ برای کارمندانی که زیر یک سال در سازمان مربوطه مشغول به کار بوده‌اند، متفاوت است و بر اساس حاصل‌ضرب عیدی ماهیانه کارمند در تعداد ماه حضور او در محل کار محاسبه می‌شود.
میزان عیدی کارگران بخش خصوصی چقدر است؟
بر اساس ماده واحده مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول، کلیه کارفرمایان کارگاه‌های مشمول قانون کار مکلفند به هر یک از کارگران خود به نسبت یک سال کار معادل ۶۰ روز یا ۲ ماه "آخرین مزد" به عنوان عیدی و پاداش بپردازند. البته مبلغ پرداختی از این بابت به هر یک از کارکنان نبایستی از معادل ۹۰ روز یا ۳ ماه "حداقل مزد" روزانه قانونی تجاوز کند.
بر این اساس، حداقل دستمزد روزانه کارگران در سال ۱۴۰۲، به مبلغ ۱ میلیون و ۷۶۹ هزار و ۴۲۸ ریال و دستمزد ماهانه ۵ میلیون و ۳۰۸ هزار و ۲۸۴ ریال است؛ لذا کارفرمایان موظفند ۶۰ روز مزد روزانه معادل دوبرابر دستمزد ماهانه کارگران را به عنوان عیدی به آن‌ها بپردازند که این مبلغ نباید از دوبرابر حداقل مزد کمتر و از سه‌برابر آن بیشتر شود.
بنابراین حداقل عیدی کارگران برای سال ۱۴۰۳ مبلغ ۱۰۶ میلیون و ۱۶۵ هزار و ۶۸۰ ریال و حداکثر عیدی نیز ۱۵۹ میلیون و ۲۴۸ هزار و ۵۲۰ ریال محاسبه خواهد شد.
البته طبق تبصره یک این ماده واحده، مبلغ پرداختی به کارکنانی که کمتر از یک سال در کارگاه کار کرده‌اند. باید به مأخذ ۶۰ روز مزد و به نسبت ایام کارکرد در سال، محاسبه گردد. مبلغ پرداختی از این بابت برای هر ماه نباید از یک‌دوازدهم سقف تعیین شده موضوع ماده واحده این قانون تجاوز نماید.
درخواست بازنشستگان تامین اجتماعی برای افزایش مبلغ عیدی
مبلغ عیدی بازنشستگان تامین اجتماعی هرساله در بخشنامه پرداخت عیدی مستمری‌بگیران تامین اجتماعی اعلام می‌شود و برابر با بازنشستگان کشوری و لشکری لحاظ می‌شود. البته سال‌هاست که یکی از اصلی‌ترین مطالبات بازنشستگان تامین اجتماعی، پرداخت عیدی کارگری است؛ بازنشستگان معتقدند نباید میان میزان عیدی کارگران شاغل و بازنشسته تفاوتی قائل شد و باید این محدوده قانونی در مورد عیدی پرداختی به کارگران بازنشسته نیز رعایت شود.
عیدی سال ۱۴۰۳ چه زمانی پرداخت می‌شود؟
زمان پرداخت عیدی کارمندان، کارگران و بازنشستگان در بهمن و اسفند خواهد بود. غالبا عیدی کارگران همراه با حقوق بهمن پرداخت می‌شود، در غیر این صورت پرداخت حقوق پیش از پایان سال خواهد بود.
افسانه پدرامی فر- خبرنگار تحریریه جوان قدس
نظر شما